به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، تجربه کشورهای مختلف جهان نشان می‌دهد که تعاون نه یک بخش فرعی، بلکه رکن جدی و اثرگذار در توسعه اقتصادی و اجتماعی است. بسیاری از کشورها با اتکا به ظرفیت‌های تعاونی، توانسته‌اند در حوزه‌هایی همچون اشتغال‌زایی، کاهش فقر، توسعه پایدار و افزایش سرمایه اجتماعی دستاوردهای چشمگیری کسب کنند.

در اروپا، تعاونی‌ها ستون مهمی از اقتصاد مردمی به شمار می‌روند. به عنوان نمونه، اتحادیه تعاونی‌های کشاورزی فرانسه بیش از 70درصد بازار محصولات لبنی و کشاورزی این کشور را در اختیار دارد و توانسته است با تکیه بر مدیریت جمعی و سرمایه‌های خرد، به یکی از بازیگران اصلی زنجیره تأمین غذایی تبدیل شود. در ایتالیا نیز تعاونی‌های تولیدی و خدماتی به‌ویژه در منطقه امیلیا-رومانیا، نقش مهمی در ایجاد اشتغال پایدار ایفا می‌کنند؛ به‌گونه‌ای که نزدیک به یک‌سوم اقتصاد این منطقه از مسیر تعاونی‌ها اداره می‌شود.

در کشورهای اسکاندیناوی، مدل‌های موفقی از تعاونی‌های مصرف‌کنندگان و تعاونی‌های مسکن شکل گرفته که علاوه بر کاهش هزینه‌های خانوار، زمینه مالکیت جمعی و دسترسی عادلانه‌تر مردم به خدمات اساسی را فراهم کرده است.

در آسیا نیز، ژاپن و کره جنوبی با گسترش تعاونی‌های اعتباری و کشاورزی توانسته‌اند علاوه بر تقویت بنگاه‌های کوچک و متوسط، نظام مالی محلی را مقاوم‌تر کنند. در هند، تعاونی‌های لبنی با برند “آمول” نمونه‌ای شناخته‌شده از موفقیت تعاون در ایجاد اشتغال روستایی و جلوگیری از مهاجرت بی‌رویه به شهرها محسوب می‌شوند.

*می توانیم‌ با روح تعاون جهانی بهتر بسازیم

احمدمیدری, وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی  با اشاره به نام‌گذاری سال 2025از سوی سازمان ملل به‌عنوان «سال تعاون» و شعار «تعاونی‌ها جهان بهتری می‌سازند» گفت: راه رهایی بشر از جنگ، فقر و مصائب در پذیرش روح تعاون و هم‌افزایی جمعی است، چرا که هیچ تلاش فردی قادر به تغییر سرنوشت جوامع نخواهد بود.

وی  گفت: سازمان ملل سال 2025را به نام تعاون نام‌گذاری و شعار آن را تعاونی‌ها جهان بهتری می‌سازند اعلام کرده است. در قطعنامه 24ژوئن 2024، همه کشورها و سازمان‌های جهانی دعوت شده‌اند تا با تشکیل کمیته‌ای در سطح ملی، هماهنگی میان دولت و بخش خصوصی را فراهم آورند و از همه ظرفیت‌های خود برای تحقق این شعار استفاده کنند.

وی در ادامه با ذکر حکایت «کبوتران در دام افتاده» از کلیله و دمنه تصریح کرد: همان‌طور که کبوتران دریافتند تنها با همکاری و هم‌افزایی می‌توانند دام را از جا برکنند، بشریت امروز نیز باید دریابد که رهایی از مشکلات جهانی تنها با روح تعاون امکان‌پذیر است. این کتاب که بیش از 2700سال پیش نوشته شده و به 200زبان ترجمه شده است، رمز تعاون را به‌زیبایی بیان کرده و برای ما درس‌های بزرگی دارد.

وی تأکید کرد: اگر اسناد متعدد سازمان ملل و سایر نهادها در توسعه تعاونی‌ها موفق نبوده‌اند، دلیل آن غفلت از فرهنگ تعاون است. تا زمانی که این روح و فرهنگ پذیرفته نشود، سیاست‌های مرسوم تحولی ایجاد نخواهد کرد.

وزیر تعاون سپس به سیاست‌های کاربردی اشاره کرد و گفت: تعاونی‌ها نقش اساسی در تاب‌آوری اقتصادها و تحقق رشد فراگیر دارند و باید محور تلاش‌ها قرار گیرند. البته توسعه تعاونی‌ها نیازمند اکوسیستم کامل است؛  از بخش‌های مالی و حقوقی گرفته تا قضایی و اداری. همچنین یکی دیگر از سیاست ها این است که جوانان بزرگ‌ترین نیروی تحول هستند و باید از همین امروب رای آینده تعاون به‌کار گرفته شوند.

وزیر تعاون گفت: اگر روح تعاون را بپذیریم و به وظایف خود پایبند باشیم، می‌توانیم شعار امسال را محقق کنیم. ما قادر خواهیم بود با تعاونی‌ها جهانی بهتر بسازیم، زیرا تنها از طریق تعاون است که می‌توانیم دام را از جای برکشیم.

 به گزارش تسنیم, بر اساس گزارش اتحادیه بین‌المللی تعاون (ICA)، بیش از یک میلیارد نفر در جهان عضو تعاونی‌ها هستند و حدود 280میلیون شغل مستقیم و غیرمستقیم از این طریق ایجاد شده است. این اعداد نشان می‌دهد که تعاونی‌ها نه تنها یک مدل اقتصادی محلی، بلکه بازیگری جهانی هستند که می‌توانند با انعطاف‌پذیری و مشارکت جمعی، اقتصادها را در برابر بحران‌های مالی و اجتماعی تاب‌آور کنند.

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های تعاونی‌ها، دموکراتیک بودن و عدالت در توزیع سود است. برخلاف شرکت‌های سرمایه‌محور که سود نهایی در اختیار تعداد محدودی از سهام‌داران قرار می‌گیرد، در تعاونی‌ها هر عضو صرف‌نظر از میزان سهم سرمایه، حق رأی مساوی دارد و منافع به صورت عادلانه میان اعضا تقسیم می‌شود. این رویکرد، به کاهش فاصله طبقاتی و تقویت سرمایه اجتماعی کمک کرده است.

سازمان ملل متحد طی سال‌های اخیر بارها بر اهمیت تعاونی‌ها در دستیابی به اهداف توسعه پایدار (SDGs) تأکید کرده است. اهدافی همچون ریشه‌کنی فقر، برابری جنسیتی، رشد اقتصادی پایدار و کاهش نابرابری‌ها، همگی با الگوی تعاونی سازگاری دارند. به همین دلیل، بسیاری از دولت‌ها در سیاست‌های کلان خود، بخش تعاون را به عنوان ابزار اجرایی این اهداف در نظر گرفته‌اند.

نگاهی به این تجربه‌ها نشان می‌دهد که بی‌توجهی به ظرفیت تعاونی‌ها در ایران، از دست دادن یک فرصت استراتژیک برای مردمی‌سازی اقتصاد و توزیع عادلانه ثروت است. در شرایطی که بسیاری از کشورها با استفاده از این مدل توانسته‌اند سهم قابل توجهی از اقتصاد خود را به تعاون اختصاص دهند، سهم 6تا 9درصدی تعاون در ایران فاصله‌ای عمیق با اهداف قانونی و سیاست‌های کلان دارد.

کارشناسان معتقدند که با اصلاح قوانین، رفع موانع مالی و بوروکراتیک، تقویت فرهنگ تعاون و الگوبرداری از تجارب موفق جهانی، ایران نیز می‌تواند از ظرفیت‌های عظیم این بخش برای تحقق عدالت اجتماعی، ایجاد اشتغال ارزان و پایدار، و افزایش تاب‌آوری اقتصاد در برابر بحران‌ها بهره‌مند شود.

روز تعاون، فرصتی است برای یادآوری اینکه اقتصاد مردمی بدون نقش‌آفرینی جدی تعاونی‌ها، ناقص و ناپایدار خواهد بود.

انتهای پیام/