امید محمدی؛ بازار: صنعت تایر به عنوان یکی از زیرساخت ‌های حیاتی صنعت حمل و نقل و خودروسازی، این روزها با چالش ‌های جدی و پیچیده ‌ای روبرو است که آینده آن را در هاله ‌ای از ابهام فرو برده؛ از یک سو، انبارهای مملو از تایرهای وارداتی، شبکه توزیع را دچار اختلال کرده و از سوی دیگر، سیاست‌ های ناکارآمد در تخصیص ارز و نقدینگی، چرخ ‌های تولید را از حرکت بازداشته است. در چنین شرایطی، تولیدکنندگان داخلی با تمام توان در تلاش هستند تا از فروپاشی این صنعت جلوگیری کنند، اما به نظر می ‌رسد تلاش‌ های آن ‌ها بی ‌نتیجه مانده است. قطعی ‌های مکرر برق، مشکلات ناشی از مطالبات معوق از خودروسازان و البته مهم ‌تر از همه، واردات بی ‌رویه، زنجیره ‌ای از موانع را ایجاد کرده که تولید را در مسیر کاهش قرار داده است. از همین رو برای بررسی وضعیت فعلی صنعت و بازار تایر خودرو در کشور با «جمال میرزایی»، عضو انجمن صنفی صنعت تایر ایران و مدیرعامل گروه صنعتی بارز به گفت و گو پرداختیم؛

‌

واردات بی ‌رویه انواع لاستیک خودرو در سال گذشته باعث انباشت موجودی در انبارها و ایجاد مشکلات جدی در شبکه توزیع شده است، این حجم از واردات، فشار زیادی به تولیدکنندگان داخلی وارد کرده است

* به تازگی خبری مبنی بر کاهش تولید تایر با تصمیم انجمن صنفی صنعت تایر ایران به گوش می ‌رسد، آیا این موضوع صحت دارد و دلیل آن چیست؟

‌ بله، متاسفانه این موضوع صحت دارد، کاهش تولید تایر چند دلیل اصلی دارد؛ اولین و مهم ‌ترین دلیل، واردات بی ‌رویه انواع لاستیک خودرو در سال گذشته است که باعث انباشت موجودی در انبارها و ایجاد مشکلات جدی در شبکه توزیع شده است. این حجم از واردات، فشار زیادی به تولیدکنندگان داخلی وارد کرده است. دومین موضوع، مربوط به تخصیص ارز است که متاسفانه به موقع انجام نمی ‌شود. تایرسازان نیز مجبور هستند که بخشی از مواد اولیه خود را از بازار آزاد تهیه کنند که این امر به شدت هزینه تمام ‌شده تولید را افزایش می دهد. دلیل سوم نیز، قطعی ‌های برق است. این قطعی ‌ها نه تنها باعث کاهش ظرفیت تولید کارخانجات می ‌شود، بلکه میزان ضایعات تولید را به دلیل ناترازی انرژی افزایش داده است.

‌* پیشتر به واردات بی ‌رویه تایر خودرو اشاره کردید که دلیل اصلی این وضعیت است، فکر می‌کنید اگر این روند کنترل نشود، چه آسیب ‌هایی به صنعت تایر وارد خواهد شد؟

‌معقتد هستیم که از ابتدا باید واردات مدیریت می‌ شد؛ در حالی که ما مواد اولیه خود را با تعرفه ۱۵ درصدی و برخی دیگر از نیازهای تولید تایر را با نرخ ارز آزاد خریداری می ‌کنیم، انتظار می ‌رفت که تعرفه واردات تایر و همچنین نرخ ارز واردکنندگان، به شکلی تعیین شود که جلوی واردات بی ‌رویه گرفته شود. تایرسازان در این خصوص بارها به سیاستگذاران صنعتی هشدار داده بودند، اما متاسفانه تا کنون توجهی نشده است. برخی از واردکنندگان تایر با دریافت ارز نیمایی و سوء استفاده از شرایط، منافع خود را تامین کردند و نتیجه آن، وضعیتی است که امروز شاهد آن هستیم.

‌* یکی از مشکلات اصلی صنایع خودروسازی، بحث نقدینگی و مطالبات از خودروسازان است. وضعیت مطالبات صنعت تایر از خودروسازان چگونه است؟ آیا این رقم افزایش یافته است؟

‌بله، متاسفانه مطالبات صنعت تایر از خودروسازان افزایش یافته و برخی از تولیدکنندگان خودرو نیز با مشکلات نقدینگی جدی روبرو هستند، به طوری که چک ‌هایشان برگشت خورده است. در حال حاضر، کل مطالبات صنعت تایر از خودروسازان حدود ۷ هزار میلیارد تومان است که از این مبلغ، ۳.۵ تا ۴ هزار میلیارد تومان مطالبات معوق سررسید شده است که وضعیت پرداخت آن مشخص نیست. این موضوع مشکلات نقدینگی ما را دو چندان کرده و علاوه بر آن، زنجیره‌ ای از مشکلات را ایجاد کرده است. به عنوان مثال، حد اعتباری تایرسازان در بانک‌ ها کاهش یافته و از این بابت نیز آسیب جدی به صنعت تایر تحمیل شده است.

اگر تخصیص ارز به موقع و از ابتدای سال انجام می ‌شد، امروز شاهد افزایش ظرفیت چشمگیری در صنعت تایر بودیم

‌* با توجه به مشکلاتی که پیشتر اشاره کردید، آیا برنامه ‌هایی که برای نیمه دوم سال هدف گذاری کرده بودید، محقق خواهد شد؟

‌با روند فعلی پرداخت ‌های نامناسب و مشکلات نقدینگی، حفظ تولید بسیار دشوار و در صورت تداوم شرایط فعلی، با کاهش تولید مواجه خواهیم شد. در حوزه توسعه نیز می ‌توانم بگویم که فعالیت تقریبا متوقف شده است. بیش از یک سال و نیم است که تخصیص ارز مورد نیاز برای خرید ماشین ‌آلات به کندی انجام می ‌شود و همین امر، پیشرفت را متوقف کرده است. می ‌توانم با قاطعیت بگویم که اگر تخصیص ارز به موقع و از ابتدای سال انجام می ‌شد، امروز شاهد افزایش ظرفیت چشمگیری در این صنعت بودیم. به عنوان مثال در مجموعه بارز، می‌ توانستیم ۵۰ هزار تن به ظرفیت تولید خود اخود اضافه کنیم. اما متاسفانه این اتفاق رخ نداد.