بر اساس آخرین گزارش بانک مرکزی، حجم نقدینگی کشور در پایان سال ۱۴۰۳ به ۱۰ هزار و ۱۶۵ هزار میلیارد تومان رسیده که رشدی ۲۹.۱ درصدی نسبت به سال ۱۴۰۲ نشان میدهد. از این میزان، تنها ۱۷۹ هزار میلیارد تومان (۱.۸ درصد) بهصورت اسکناس و مسکوکات در دست مردم است. این آمار حکایت از تداوم سلطه شبهپول و سپردههای دیداری بر اقتصاد ایران دارد.
حجم نقدینگی کشور در پایان اسفندماه ۱۴۰۳ نسبت به سال قبل ۲۹.۱ درصد رشد کرده است. نرخ رشد دوازدهماهه نقدینگی نیز از ۲۴.۳ درصد در سال ۱۴۰۲ به ۲۹.۱ درصد در سال ۱۴۰۳ افزایش یافته، که نشاندهنده شتاب در رشد نقدینگی است.
ترکیب نقدینگی؛ پول و شبهپول
از کل نقدینگی ۱۰۱۶۵ همت، حدود ۲۶۳۱ هزار میلیارد تومان (۲۵.۹ درصد) به بخش پول و ۷۵۳۴.۲ هزار میلیارد تومان (۷۴.۱ درصد) به شبهپول اختصاص دارد. بخش پول شامل اسکناس و مسکوکات (۱۷۹ همت) و سپردههای دیداری (۲۴۵۲ همت) است که سپردههای دیداری سهمی ۲۴ درصدی از کل نقدینگی را به خود اختصاص دادهاند.
اسکناس در دست مردم؛ تنها ۱.۸ درصد از نقدینگی
در پایان سال ۱۴۰۳، اسکناس و مسکوکات در دست مردم با رشدی ۲۲ درصدی نسبت به سال ۱۴۰۲ به ۱۷۹.۱ هزار میلیارد تومان رسید. این رقم در سال ۱۴۰۱ حدود ۱۲۲.۶ همت و در سال ۱۴۰۲ حدود ۱۴۶.۸ همت بود. با این حال، اسکناس و مسکوکات تنها ۱.۸ درصد از کل نقدینگی را تشکیل میدهد، که نشاندهنده وابستگی اندک اقتصاد به پول نقد است.
رشد ۳۷.۵ درصدی بخش پول
بخش پول (اسکناس و سپردههای دیداری) در سال ۱۴۰۳ رشدی ۳۷.۵ درصدی نسبت به سال ۱۴۰۲ داشته است. این رشد عمدتاً به دلیل افزایش سپردههای دیداری بوده که بخش عمدهای از نقدینگی را تشکیل میدهد.
چرا این آمار مهم است؟
این گزارش نشاندهنده تغییرات اساسی در ساختار پولی اقتصاد ایران است. افزایش چشمگیر نقدینگی و تسلط شبهپول بر اقتصاد میتواند پیامدهایی برای تورم، سیاستهای پولی و قدرت خرید مردم داشته باشد.
منبع:
ایسنا
امیر خیرخواهان
Friday, 25 July , 2025