بازار، گروه استان‌ها؛ پرورش پرندگان یکی از مشاغلی است که از دیرباز تا کنون رونق داشته بسیاری در این فضا فعالیت اقتصادی می‌کنند در استان سمنان نیز مانند استان‌های کویری دیگر پرورش انواع کبوتر از گذشته تاکنون کی از مشاغل محسوب می‌شود کبوترهایی که بعضاً درآمد زندگی چند خانوار را تامین می‌کنند و جوانان بسیاری به آن اشتغال دارند.

در سال‌های اخیر دایره پرورش پرندگان زینتی از محدوده سنتی و کبوترها عبور کرده و به فضایی تخصصی و تجاری تبدیل شده است امروز پرورش انواع طوطی مرغ‌های تزیینی خانگی به تجارت پرسود و جذاب تبدیل شده است هرچند این کار اصلاً آسان نیست و نیازمند تخصص و تجربه بسیاری است.

کسانی که به صورت سنتی قدام به پرورش کبوتر می‌کنند در سال‌های اخیر اعلام می‌دارند که شرایط خوبی بر بازارهایشان حاکم است اما عمده این کسب و کار به صورت تجربی بوده و فرایند آن با پرورش دیگر پرنده های تزیینی تفاوت‌های بسیاری دارد. در ادامه نگاهی به نکات مثبت و منفی این شغل می اندازیم و در نهایت به سراغ یک کارشناس اقتصادی می رویم تا به ما بگوید اصلاً این شغل آیا می صرفد یا خیر؟ در سلسله گزارش هایی تلاش می کنیم از این پس در خبرگزاری بازار استان سمنان به سراغ دیگر مشاغل هم برویم و همین رویه را اجرا کنیم.

نگهداری از کبوتر

یک جوان که در کار پرورش کبوتر است در گفتگو با خبرنگار بازار می‌گوید: پدرم از ۵۰ سال پیش کبوتر نگه می‌داشت و به عنوان شغل دوم به آن نگاه می‌کرد زیرا درآمد بسیار خوبی داشت البته او بیشتر نگاه تفریحی به این موضوع داشت من نیز از کودکی در کنار او چیزهایی آموختم حالا هر از گاهی کبوترهایم را می‌فروشم.

علی صادقی با بیان اینکه یک جفت کبوتر امروز بین دو و نیم میلیون تومان تا ۲۵۰ میلیون تومان قیمت دارد و در نتیجه می‌تواند تجارتی پرسود باشد اما به شرط آنکه بتوان از آنها به خوبی نگهداری کرد، ابراز کرد: یکی از دیگر موضوعات در خصوص این شغل آن است که دیگر کبوتر بازاری ندارد و امروز به یک کار فراموش شده تبدیل شده در صورتی که بازار دست پرنده هایی مانند طوطی و انواع قناری و بلبل و … است که اگر بتوان آنها را پرورش داد بسیار می تواند مفید باشد.

یک پرورش دهنده کبوتر: گاهی یک جوجه برای شما ۱۵ میلیون تومان سود به ارمغان بیاورد

وی با بیان اینکه من همه درآمد زندگی ام از پرورش پرنده شامل کبوتر و مرغ عشق و فنچ می گذرد و کار دیگری ندارم، ابراز کرد: این کار ماهانه درآمد ندارد بلکه درآمد آن موردی است ممکن است در یک ماه دو جفت پرنده را به قیمت ۸۰ میلیون تومان بفروشیم و ممکن است یک ماه اصلا هیچ فروشی نداشته باشیم اما همینقدر می توان گفت که به صورت کامل زندگی یک خانواده بزرگ از راه همین تجارت می چرخد و خداراشکر مشکلی هم نداریم.

دردسرهای پرنده نگه داشتن

این جوان شاهرودی همچنین می گوید: البته این کار ضررهایش هم بسیار سنگین است برای مثال کافی است پنج دقیقه شما دیر به یک جوجه رسیدگی کنید و در نتیجه در یک لحظه ۱۵ میلیون تومان ضرر می کنید زیرا همین جوجه شش ماه دیگر با هزینه یک میلیون تومان می توانست برای شما ۱۵ میلیون تومان سود به ارمغان بیاورد. لذا این کار بسیار حساس است.

صادقی بیان کرد: از سوی دیگر دانش و البته تجربه خیلی زیادی می خواهد تا جایی که وقتی یک پرنده حتی ده درجه مایل روی زمین نشست باید بدانید که الان دچار چه مشکلی شده است و یا مثلا اگر از بینی یک کبوتر آب آمد باید بلافاصله بدانید که دچار چه مرضی شده است و اینها جز در سایه تجربه به دست نمی آید لذا کار بسیار کار تخصصی است.

وی با بیان اینکه مشکل دیگر این شغل در استان هایی مانند سمنان کمبود دامپزشک مختصص پرندگان و همچنین هزینه های گزاف دامپزشکی است تا جایی که برای یک عمل پای یک طوطی که دچار شکستگی شده شما باید به تهران بروید زیرا اینجا تروماهای شکستگی استخوان پرندگان عمل نمی شود و از سوی دیگر یک طوطی ممکن است ۵۰ میلیون تومان ارزش داشته باشد و به سادگی هم نمی توان از آن گذشت.

موانع توسعه کسب و کار

یک فروشنده پرنده های تزئینی که البته فقط دلالی می کند و نگهداری و تکثیر را بر عهده ندارد نیز در گفتگو با خبرنگار بازار، می گوید: نگهداری و پرورش پرندگان تزئینی شاید هزار درصد سود داشته باشد اما کار اصلا ساده ای نیست و نیازمند تخصصی و تجربه بسیار بالایی است تا جایی که شاید از ده نفری که وارد این حرفه می شوند در خوشبینانه ترین حالت دو نفرشان به درآمد مکفی می رسند و مابقی بالاخره یک روزی با ضرر و زیان بیرون می آیند.

علیرضا که به دلیل فروش برخی پرندگان تمایل ندارد که فامیلش ذکر شود با بیان اینکه این کار البته بسیار هم حساس است زیرا مرز قانونی در آن بسیار باریک است، تاکید کرد: خیلی ها شاید ندانند که برخی پرندگان ممکن است قاچاق محسوب شوند و جریمه ها و حبس سنگینی دارد و مشکل اینجا است که به صورت مشخص هم معلوم نیست که بالاخره چه نوع طوطی مموعیت دارد این موضوع درباره پرندگان شکاری خیلی بهتر است اما درباره پرندگان زینتی هیچ مرزی ندارد.

وی با بیان اینکه مشکل دوم این شغل این است که شما با مرگ و میر بسیاری روبرو هستید و باید بسیار مراقب باشید، افزود: من خودم با پرورش شروع کردم اما با هر سر برگرداندن مشاهده می کردم که یک جوجه تلف شد و لذا متوجه شدم کار بسیار سختی است و داروها و دامپزشکان خوب آن هم در استان سمنان نیست و لذا اکنون فقط مشتری برای خرید و فروش فراهم می کنم و درصد می گیرم.

حقوق حیوانات

یکی از دردسرهایی که پرورش دهندگان پرندگان تزئینی دارند تماس های مکرر مردم و گزارش از نگهداری پرندگان توسط آنها است در صورتی که خرید و فروش بسیاری از این پرندگان ممنوعیت ندارد یک حامی محیط زیست درباره این موضوع به خبرنگار بازار، می گوید: قانون مشخص کرده که چه پرندگانی را نمی توان خرید و فروش کرد و این موضوع مشخص است.

ایلیا ناصری با بیان اینکه مشخصاً پرندگان وحشی مجاز به نگهداری و فروش نیستند اما مرغ عشق، کبوتر، برخی گونه های طوطی ها و … مجاز هستند و فروخته می شوند و نگهداری شان اصلا چیز بدی نیست مشکل ما با این دست افراد این است که باید این پرندگان در فضای مناسب رشد کرده و به دست اهلش سپرده شود، افزود: در صورتی که قانون رعایت شود مشکلی در این زمینه وجود ندارد اما متاسفانه در این کسب و کار سودجویی بیشتر از اخلاق می چربد.

پرنده‌های قابل فروش شامل پرنده‌های زینتی است؛ بلبل، قناری، فنچ و … هستند

در اینترنت درباره این پرندگان نوشته شده که پرنده‌های قابل فروش شامل پرنده‌های زینتی است؛ بلبل، قناری، فنچ و … از این دست هستند ولی همه پرندگان وحشی که صید می‌شوند مثل چکاوک، کبک، سهره، زاغ و سار و… خرید و فروش آن‌ها بر اساس قانون، غیرمجاز است و فردی که اقدام به فروش این پرنده‌ها بکند، متخلف است و با او برخورد قانونی می‌شود. سامانه ارتباط مردمی ۱۵۴۰ سازمان حفاظت محیط زیست به صورت شبانه روزی در اختیار مردم است تا موارد تخلف را گزارش دهند.

شغل به صرفه ای نیست!

اما از لحاظ اقتصادی بر فرض رعایت همه قانون ها و همچنین رعایت همه مسائل و مقررات و حفظ حقوق حیوانات آیا خرید و فروش پرندگان تزئینی مانند قناری و کبوتر و … به صرفه است، یک کارشناس اقتصادی در گفتگو با خبرنگار بازار، می گوید: این دست کارها در حوزه پرورش و نگهداری محسوب می شود و هر چند درباره آن نظرات متفاوت است اما در عمل اعلام می شود که پنج درصد سرمایه اولیه اگر در ماه سود کار پرورش و نگهداری بود آن کار به صرفه است و این درباره همه پرورش ها از ماهی و گل و کاکتوس و … صادق است.

حسن همتیان می افزاید: برای مثال اگر کسی یک میلیارد تومان در کار پرندگان تزئینی سرمایه گذاری کرده و برای مثال کبوتر و بخاری و دان پاش برقی و داروهای طیور و ظرف آب و … خریده باید ماهی ۵۰ میلیون تومان سود خالص کند و نه فروش و اگر کسی این میزان درآمد دارد که به نظر نمی رسد اینطور باشد، این کار به صرفه است درست است که بعضاً پرندگانی هستند که بیش از ۲۰ میلیون تومان قیمت دارند ولی مگر چند بار در سال می توان آنها را فروخت لذا به نظر نمی رسد این شغلی باشد که بتوان به بچه های مردم توصیه اش کرد.

هدف خبرگزاری بازار تبلیغ یک کسب و کار مانند پرندگان تزئینی نیست تنها قصد ما این است که به مشاغل مختلف بپردازیم و ابعاد مختلف آنها را بررسی کنیم. با در نظر گرفتن جمیع صحبت های کارشناسان و مالکان کسب و کارهای پرندگان تزئینی به نظر نمی رسد که این شغل بتواند صرفه اقتصادی مناسبی داشته باشد اما اگر آن را قانونی، اصولی و با دانش و تجربه پیش برد می تواند یک شغل شریف و پر سود باشد.