بازار؛ گروه کشاورزی: بر اساس گزارشات منتشر شده در حالی که در سال زراعی ۲۰۲۳-۲۰۲۴ حدود ۵۲۳.۸ میلیون تن برنج در سراسر جهان مصرف شده، بیش از ۵۳۰ میلیون تن برنج آسیاب شده در آخرین سال برداشت در سراسر جهان تولید شد و به طور سنتی، کشورهای آسیایی در تولید جهانی این محصول پیشرو هستند.

سهم ۲۸درصدی چین در تولید جهانی برنج

به طوری که طبق آمارها، چین با حدود ۲۸ درصد از تولید جهانی برنج، بزرگترین تولیدکننده برنج در جهان است. پیش ‌بینی می ‌شود در فصل زراعی ۲۰۲۴-۲۰۲۵ نیز تولیدی بالغ بر ۱۴۴.۶۲میلیون تن رقم بزند. این در حالی است که با توجه به اینکه برنج غذای اصلی بیش از ۱.۴ میلیارد نفر از شهروندان چین است، این کشور زمین ‌های کشاورزی قابل توجهی را به شالیزارها اختصاص داده است.

همچنین در این گزارش آمده است هند سهمی ۲۶درصدی از تولید جهانی برنج دارد و تولید حدود ۱۳۸ میلیون تن در سال زراعی جدید برای آن برآورد شده است. این در حالی است که بنگلادش با ۳۷ میلیون تن تولید سهمی ۷درصدی دارد و اندونزی نیز با بیش از ۳۲ میلیون تن تولید سهمی ۶درصدی از تولید جهانی برنج را در اختیار دارد.

از سوی دیگر داده های جهانی نشان می دهد: کشور ویتنام نیز با حدود ۲۷ میلیون تن و سهمی ۵درصدی در جایگاه بعدی قرار دارد و پس از آن کشورهای تایلند با ۲۰میلیون تن، فیلیپین با بیش از ۱۲میلیون تن، برمه با حدود ۱۲میلیون تن و پاکستان با حدود ۱۰میلیون تن و ژاپن نیز با بیش از ۷میلیون تن تولید در رده های بعدی قرار دارند.

تولید ۲میلیون و ۷۰۰هزار تن برنج در ایران در سال ۱۴۰۳

گفتنی است براساس آمار رسمی اعلام شده از سوی وزارت جهاد کشاورزی، سطح زیرکشت برنج در کشور حدود ۷۰۰ هزار هکتار است که سال ۱۴۰۳ حدود ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار تن برنج سفید تولید شد که با این میزان تولید کسری برنج مورد نیاز کشور کاهش پیدا کرده است. در واقع در حالی که نیاز برنج مصرفی کشور براساس سرانه سالانه حدود سه میلیون تن است که با توجه به میزان تولید ۲ میلیون و۷۰۰ هزار تنی برنج، دست‌کم به ۳۰۰ هزار تن واردات است تا کسری این بخش در کشور جبران شود.

صادرات ۵۹میلیون تن برنج در سال ۲۰۲۴

از سوی دیگر در طول سال تجاری ۲۰۲۳-۲۰۲۴ صادرات جهانی برنج به بیش از ۵۹ میلیون تن رسید و در سال ۲۰۲۴ نیز هند ۲۲ میلیون تن صادرات، بالاترین حجم صادرات برنج در سراسر جهان را داشت و پس از آن تایلند دومین صادر کننده بزرگ برنج بوده است. این در شرایطی است که طبق آمارها

در بحث صادرات برنج در سراسر جهان بر اساس کشور در سال ۲۰۲۴ در مجموع ۳۹.۱ میلیارد دلار بوده که در مقایسه با سال ۲۰۲۳ که ارزش کل محموله ‌های برنج ۳۴.۹ میلیارد دلار بود، به طور متوسط ‌۱۲ درصد برای همه کشورهای صادر کننده افزایش یافته است. این در حالی است که نسبت به سال ۲۰۲۰ که در آن زمان ارزش برنج صادراتی جهان حدود ۲۶میلیارد دلار بوده است حدود ۵۳درصد افزایش یافته است.

هند، تایلند و پاکستان؛ در صدر صادرات برنج

در حوزه صادرات برنج از نظر ارزش صادراتی کشورهای هند، تایلند و پاکستان در راس قرار دارند. در واقع «هند، تایلند، پاکستان، ویتنام و ایالات متحده» ۵کشور برتر صادر کننده برنج است که سه چهارم (۷۳.۸ درصد) از ارزش جهانی برنج صادر شده در طول سال ۲۰۲۴ را رقم زده است.

طبق داده های آماری در سال ۲۰۲۴ کشور هند صادراتی به ارزش حدود ۱۲میلیارد دلار به ثبت رساند که در واقع بیش از ۳۰درصد از کل صادرات برنج محسوب می شود، این در حالی است که تایلند نیز به عنوان دومین صادر کننده بزرگ نیز در مدت نامبرده صادراتی ۶.۴ میلیارد دلاری به ثبت رسانده و پس از آن پاکستان با صادراتی بیش از ۴میلیارد دلار در رتبه سوم جای دارد

از سوی دیگر طبق داده های آماری در سال ۲۰۲۴ کشور هند صادراتی به ارزش حدود ۱۲میلیارد دلار به ثبت رساند که در واقع بیش از ۳۰درصد از کل صادرات برنج محسوب می شود. این در حالی است که تایلند نیز به عنوان دومین صادر کننده بزرگ نیز در مدت نامبرده صادراتی ۶.۴ میلیارد دلاری به ثبت رسانده و پس از آن پاکستان با صادراتی بیش از ۴میلیارد دلار در رتبه سوم جای دارد.

از سوی دیگر طبق داده های منتشر شده ویتنام با صادراتی ۴میلیارد دلاری و ایالات متحده با ۲.۴ میلیارد دلار در رده چهارم و پنجم صادراتی از نظر ارزش صادراتی قرار گرفته است.

همچنین در این گزارش آمده است کشورهای «کامبوج، میانمار، ایتالیا، چین، برزیل، اروگوئه، بلژیک، هلند، پاراگوئه و گویان» در رتبه های بعدی قرار دارند. به این ترتیب ۱۵ کشور ذکر شده از نظر ارزش صادراتی حدود ۹۴ درصد از برنج صادراتی جهان را در سال ۲۰۲۴ به خود اختصاص داده ‌اند.

کشورهایی که صادرات خود را افزایش داده اند

نکته جالب توجه اینکه در میان کشورهای فوق، سریع ‌ترین رشد صادرکنندگان برنج از سال ۲۰۲۳ به این سو شامل کشورهای میانمار با حدود ۸۱درصد افزایش، پاکستان با خدود ۴۶درصد افزایش، تایلند با حدود ۲۵درصد افزایش و ایالات متحده با ۲۱درصد افزایش می شود. از آن طرف کشور چین ۲۱درصد، برزیا حدود ۱۰درصد، ویتنام حدود ۸درصد، اروگوئه حدود ۷درصد و ایتالیا بیش از ۲درصد فروش برنج صادراتی خود را کاهش داده اند.

از دیدگاه قاره ‌ای، تقریباً چهار پنجم؛ یعنی حدود ۸۰درصد از صادرات برنج در سراسر جهان از کشورهای آسیایی سرچشمه گرفته است که محموله ‌های آن در طول سال ۲۰۲۴ بالغ بر ۳۱.۲ میلیارد دلار شده است

همچنین از دیدگاه قاره ‌ای، تقریباً چهار پنجم؛ یعنی حدود ۸۰درصد از صادرات برنج در سراسر جهان از کشورهای آسیایی سرچشمه گرفته است که محموله ‌های آن در طول سال ۲۰۲۴ بالغ بر ۳۱.۲ میلیارد دلار شده است. این در شرایطی است که صادرکنندگان در اروپا ۷.۱ درصد از کل را تأمین کردند و پس از آنها تأمین ‌کنندگان آمریکای شمالی (۶.۴ درصد) و سپس آمریکای لاتین (۵.۵ درصد) به استثنای مکزیک قرار داشتند.

فیلیپین؛ پیشرو در واردات برنج

لازم به ذکر است طبق آمارها بزرگترین وارد کنندگان برنج در سال زراعی ۲۰۲۴-۲۰۲۵ کشورهای فیلیپین و ویتنام بوده اند و در سال ۲۰۲۳-۲۰۲۴ واردات برنج به فیلیپین حدود ۵.۴ میلیون تن بود که آن را به کشور پیشرو در واردات برنج تبدیل کرده است.