به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از تابناک، شناسنامه‌های جلد قرمز که در دهه‌های گذشته به‌عنوان سند اصلی هویتی شهروندان ایرانی صادر می‌شدند، از اوایل انقلاب اسلامی (دهه ۱۳۶۰) به‌تدریج جایگزین دفترچه‌های قدیمی‌تر شدند. این اسناد، با طراحی ساده و اطلاعات محدود، برای سال‌ها نیاز‌های هویتی کشور را برآورده کردند. با این حال، با پیشرفت فناوری و افزایش تهدیدات جعل اسناد، محدودیت‌های این شناسنامه‌ها از جمله فقدان ویژگی‌های امنیتی پیشرفته و آسیب‌پذیری در برابر فرسودگی، آشکار شد. در دهه ۱۳۹۰، سازمان ثبت احوال به‌منظور ارتقای امنیت و یکپارچگی داده‌ها، صدور شناسنامه‌های مکانیزه و هوشمند را آغاز کرد که جایگزین مدل‌های قدیمی شدند.
چرا تعویض ضروری است؟
به گفته مسئولان سازمان ثبت احوال، شناسنامه‌های جلد قرمز فاقد استاندارد‌های امنیتی مدرن مانند تراشه الکترونیکی و کد‌های رمزنگاری‌شده هستند که خطر جعل و سوء‌استفاده را افزایش می‌دهد. همچنین، به‌روزرسانی پایگاه داده ملی هویتی برای ارائه خدمات دولتی دقیق‌تر، از جمله انتخابات، خدمات بانکی، و امور قضایی، نیازمند تعویض این اسناد است. این طرح به کاهش تخلفات هویتی و تسهیل فرآیند‌های دیجیتال کمک خواهد کرد.
سازمان ثبت احوال با راه‌اندازی سامانه‌های آنلاین و افزایش ظرفیت دفاتر پیشخوان دولت، فرآیند تعویض شناسنامه را تسهیل کرده است. شهروندان می‌توانند با ارائه مدارک هویتی، عکس جدید، و پرداخت هزینه‌ای اندک، شناسنامه‌های مدرن دریافت کنند. این سازمان همچنین از طریق رسانه‌های جمعی و پورتال رسمی خود (www.ncr.ir) اطلاع‌رسانی گسترده‌ای انجام داده تا آگاهی عمومی را افزایش دهد.
چالش‌ها و توصیه‌ها
با وجود تلاش‌های سازمان، برخی چالش‌ها مانند عدم اطلاع کافی در مناطق روستایی، ازدحام در دفاتر شهری، و نگرانی‌های مالی برای اقشار کم‌درآمد وجود دارد. کارشناسان پیشنهاد می‌دهند که سازمان ثبت احوال با ارائه تخفیف به گروه‌های محروم و افزایش واحد‌های سیار در مناطق دورافتاده، مشارکت عمومی را تقویت کند.
سازمان ثبت احوال از شهروندان دعوت کرده تا هرچه سریع‌تر به دفاتر مربوطه مراجعه کنند. این اقدام نه‌تنها به امنیت هویتی آنها کمک می‌کند، بلکه گامی در راستای تحقق دولت الکترونیک است.
